‘Samen muren doorbreken’ was het thema van onze Week van de Radicale vernieuwing, afgelopen november. Datzelfde ‘muren doorbreken’ is de rode draad in Zicht op vernieuwing 5. ‘Zicht op vernieuwing’ is een publicatie van Radicale vernieuwing zorg, de landelijke vernieuwingsbeweging in de verpleeghuiszorg en zorg thuis.

In februari 2017 startte de beweging in de verpleeghuiszorg, die zich intussen heeft verbreed naar ook de zorg thuis. Daarnaast zijn vernieuwingsbewegingen ontstaan in de langdurige ggz, in de jeugdzorg en in het zorgonderwijs. In de publicatie over radicale vernieuwing in de zorg thuis en het verpleeghuis komen allerlei vernieuwers uit dit netwerk aan het woord. Waar wordt aan gewerkt? Wat is er bereikt? Waar staan we over een aantal jaar? De vijfde editie van Zicht op vernieuwing is net verschenen en onderaan dit artikel gratis te downloaden. Inspiratie voor de vernieuwing in de langdurige ggz!

Steeds opnieuw

In heel uiteenlopende artikelen vertellen mensen uit de beweging over de manier waarop zij de vernieuwing verder brengen, en hoe zij vormen van zorg en zorgonderwijs bieden die waardevol zijn voor de mensen om wie het gaat. Samenwerken met anderen blijkt daarvoor ontzettend belangrijk. Samenwerken met directe collega’s, met andere partijen in de (ouderen)zorg, met het onderwijs, maar vooral met de mensen die zorg nodig hebben, met naasten, wijkbewoners. Steeds opnieuw de dialoog aangaan, het gesprek blijven voeren om doorgaand te kunnen werken aan wat voor elk individu van betekenis is; daar draait het om.

Het grotere gemeenschappelijke doel

Inspiratie wil ook Zicht op vernieuwing 5 bieden, zoals het dat eerder deed met de voorgaande publicaties. Weliswaar ligt de focus op de verpleeghuis- en thuiszorg, maar in de artikelen klinkt helder door dat als we werkelijk willen vernieuwen een veel bredere beweging nodig is. De vernieuwing dient te komen uit de hele samenleving.

Levens van mensen, niet zorg voorop

Marthijn Laterveer, coördinator LOC Waardevolle zorg en initiatiefnemer Radicale vernieuwing vertelt in een van de video’s uit de publicatie: “We hebben erg de neiging gehad dat zorgorganisaties je leven gaan bepalen, en ik zie nu de grote zoektocht met elkaar, van: hoe zorgen we dat we het weer gewoon gaan maken? Dat de mensen weer centraal staan. En we van daaruit organiseren wat er nodig is, in samenspel met naasten.”

“Voor mij is het allerbelangrijkste van de afgelopen jaren, dat wordt steeds duidelijker, dat we de neiging hebben om de zorg vanuit de zorg te benaderen, in plaats van vanuit het leven van mensen. Als we dat anders doen, en beginnen bij dat ieder mens zijn eigen leven heeft, zijn eigen context, zijn eigen waarden, zijn eigen naasten, zijn eigen kracht, dan komen we op een heel andere manier van organiseren dan we gewend zijn.”

Bekijk de video hieronder waarin Marthijn meer vertelt, op basis van wat hij de afgelopen vijf jaar in de beweging heeft zien gebeuren. Zo vertelt hij over de nieuwe rol die zorgorganisaties en hulpverleners kunnen spelen en wat de beweging Radicale vernieuwing daarin zoal kan betekenen.

Deuren open, anders naar wet kijken

In de verschillende artikelen is te lezen hoe er concreet gewerkt wordt aan zo een heel andere zorg. Zo openen veel zorgorganisaties de deuren, omdat zij vinden dat mensen met dementie óók het volste recht op vrijheid hebben. Bij Sensire hebben ze er aardig wat ervaring mee, bij Raffy | Lâle | De Leystroom staan ze nog aan het begin. Het leidt tot heel wat dilemma’s – voor alle betrokkenen. Een leerzaam onderwerp.

In 2021 onderzochten veertien deelnemers van de beweging hoe de implementatie van de Wet zorg en dwang (Wzd) bij kon dragen aan vrijheid en veiligheid, en daarmee aan het levensgeluk van cliënten. Dat leidde tot adviezen en aanbevelingen. Daar is ook een serie korte documentaires van gemaakt, die ook via de publicatie te bekijken zijn.

Publicatie

In het artikel ‘We zijn veel meer bij de kern gekomen’, gaan vier vernieuwers met elkaar in gesprek over de essentie van de beweging, zoals die in 2017 verwoord werd in een ‘droom’ en hun ervaringen in het netwerk de afgelopen jaren. Over het belang van die droom, relaties, wat mensen belangrijk vinden, het betrekken van naasten, aandacht voor medewerkers en tijd maken voor reflectie. Het artikel kan voor mensen uit de beweging in de ggz een laagdrempelig ingang bieden in de wereld van Radicale vernieuwing zorg.

De hele publicatie is hier te downloaden.