Maandag 6 november is de volgende Halfjaarlijkse ontmoeting binnen de beweging Radicale vernieuwing langdurige ggz. In de deelsessie over Optrekken met naasten tijdens de vorige Halfjaarlijkse ontmoeting werden interessante praktijkvoorbeelden gedeeld over hoe je naasten (structureel) kunt betrekken bij de langdurige ggz. ‘Het is ook een voorwaarde, het moet.’

Marieke van Vuure werkt onder meer als zorgcoördinator bij Samen Sterk Wonen West van vernieuwer HVO-Querido, een woonlocatie voor jongvolwassenen met een psychische kwetsbaarheid. Ze vertelt: “We werken triadisch (met oog voor relaties tussen de cliënt, zijn naasten en hulpverleners, en wat voor hen belangrijk is). Naasten worden bij ons altijd betrokken. Het is ook een voorwaarde, het moet.” Van Vuure geeft ook trainingen ‘netwerkondersteunend werken’. En ze is onderzoeker ‘triadisch werken’ en medewerker naastenbeleid. 

Meebeslissen en budget

“Bij Samen Sterk Wonen West is er een structuur waar naasten een plek hebben, ze kunnen meebeslissen en er is budget.” Weet Van Vuure. “Budget om dingen met elkaar te doen. Naasten kunnen elkaar zo ondersteunen en helpen. Er is de naastenkring en er zijn naastenwerkgroepen en naastenbijeenkomsten. Eerst zaten we als team ook bij de naastenbijeenkomsten, maar de naasten wilden dat liever eerst alleen met naasten doen. Het mens tot mens contact, dat is heel waardevol. Bijvoorbeeld met kookgroepen die worden geleid door naasten waar je als professional ook kan komen, zonder dat het formeel is. Binnen de organisatie krijgen alle medewerkers de training ‘Netwerk ondersteunend werken’. We hebben inmiddels acht trainers. De training is ontwikkeld samen met drie andere organisaties in Amsterdam. Het is ook zoeken, bijvoorbeeld hoe doe je het als medewerker naastenbeleid. Er gebeurt heel veel, we moeten ook nog veel uitzoeken. Er liggen ook nog veel uitdagingen.“

Zelfbeheer

Mirjam van Dootingh is onder meer voorzitter van de ‘Kraaipan Oase’, een woonvoorziening in zelfbeheer bij familie en waar mogelijk ook bewoners. Met een samenwerkingsrelatie met Cordaan, dat een team van ambulante begeleiders inzet, passend binnen de visie van de woonvoorziening. “Ik heb ook geprobeerd dat binnen HVO-Querido op te zetten, dat is gestrand op de uitwerking van zelfbeheer. Het zit hem ook in woordkeuze. Familie mág mee ontwikkelen? Of ís het van de familie en van de bewoner? Wij spreken niet van cliënten; het zijn familieleden en bewoners in de woonvoorziening. Dat is zo bij zelfbeheer.” 

Van Dootingh vertelt verder: “Ik werk ook bij GGZ inGeest als familie-ervaringsdeskundige en projectleider resource-groepen. De mate waarin triadisch gewerkt wordt kan per organisatie heel erg verschillen. Soms is het voornamelijk beleid op papier en is de uitwerking ver te zoeken. Dat heeft grotendeels te maken met gebrek aan financiën om te implementeren, maar natuurlijk ook met keuzes die hierin door de organisatie worden gemaakt. Om familie-ervaringsdeskundigheid en triadisch werken breed in te voeren in de organisatie is budget nodig. De functie wordt niet vergoed binnen het ZorgPrestatieModel. Vaak wordt er op niveau van de raad van bestuur wel in geloofd, maar op afdelingsniveau is het soms moeilijk. Dan zeggen professionals dat ze familie betrekken omdat ze hen uitnodigen voor het ZAG-gesprek (zorgafstemmingsgesprek). Maar dat gaat voornamelijk over medicatie, het is moeilijk om als naasten je punten in te brengen.” 

Het verhaal van de familie

“Als familie-ervaringsdeskundige ben je er voor het verhaal van de familie. Ik voer zo’n gesprek ongestructureerd en luister naar wat familie te vertellen heeft. Het verhaal komt dan. Als familie-ervaringsdeskundige heb je de tijd. Naar mijn collega’s draag ik uit: ga ook een uurtje zitten met de cliënt. Je hoort zo veel. Nagenoeg met iedereen kan je dit soort gesprekken voeren. Praten over hoe je in het leven staat, waar wil je naartoe, wat kunnen anderen betekenen. De methodiek van de resource-groep werkt ook heel goed. De cliënt is in regie en samen met het formele en informele netwerk werk je aan hersteldoelen. Door hier samen over te spreken vallen de stukjes op z’n plek. Je komt tot een herverdeling van taken en krijgt begrip voor elkaar. Je ziet vaak dat één of twee mensen heel zwaar belast zijn en door op deze manier te gaan werken ontstaat een betere verdeling. Werken met resource-groepen kan in principe met bijna iedereen.“

Meer weten

Deze deelsessie werd georganiseerd vanuit het actieteam ‘Optrekken met naasten’. Meer praktijkvoorbeelden en activiteiten van dit actieteam lees je hier.